S'iscièntzia cartogràfica naschet ca a s'òmine li bisòngiat de s'apoderare a manera cuntzetuale in antis, non galu a manera fìsica, de su territòriu in ue l'est tocadu a bìvere in s'istòria sua etotu. Acò chi custa esigèntzia essit a pìgiu contivigiende mapas capatzas de fàghere a bìdere, in resumos, sas partziduras territoriales pro rapresentare sas cales fiant istadas acumpridas sas cartas etotu.
In su Batorghentos creschet su desvilupu iscientìficu de sa cartografia cun sos istùdios umanìsticos subra s'òpera de Tolomeu, e s'imbentu de s'imprenta los at isparghinados. Su modellu rapresentadu in s'òpera sua at cunditzionadu sos cartògrafos rinascimentales e sos corògrafos sardos de su ‘500, Sigismondu Arquer e Giuanne Frantziscu Fara.
Sa cartografia de sus Seschentos bidet leende balia sa “geografia acadèmica” de Philip Cluvr (Cluvèriu), diferente in totu cunforma a sa ratzionalidade iscientìfica de Mercatore e chi pro su prus est fundada subra s’averiguamentu e su cummentu de sas fontes e de sos testos clàssicos, cun sa recostrutzione de sas cunditziones geogràficas.
Sunt medas sas cartas acumpridas in su Setighentos a su tempus de su guvernu sabàudu. Sa prima, pagu prus o mancu de su 1720, est una carta manoscrita acuerellada a manu, costoida in s'Archìviu de Istadu de Torino, contivigiada dae su pintore napoletanu Domenico Colombino (autore de sas pinturas de Santu Micheli in Casteddu).
In sos primos deghènnios de s'Otighentos finas in Sardigna, una terra abarrada in s'oru de s'esperièntzia culturale illuminìstica e de sas fatas polìticas de s'Itàlia napoleònica, essit a campu una punna manna de connòschere su territòriu. Mancari chi in s'ìsula non bi fiant totu cuddas cunditziones materiales e ogetivas.
