Casteddu, crèsia de S.Giagu, bòveda a isteddu cun gemmas chi pendent

Is limbas de superstratu

Is aportos linguìsticos sighentes a sa latinizatzione

Pagu prus o mancu de su 460 a pustis de Cristos sa Sardigna, oramai latinizada in totu, l'aiant ocupada is Vàndalos. Est sa prima de una filera de presèntzias istràngias, chi de ogni manera no ant a àere comente cunsighèntzia s'impositzione de dura de is limbas issoro o de nessi una de cuddas, gasi comente fiat giai sutzessu cun is Romanos.

Su Vandàlicu

In su sardu de oe non s'agatant istigas diretas de unu superstratu linguìsticu germànicu, chi si potzat - sena duda - refèrrere a su perìodu in su cale is Vàndalos si fiant assemidados in s'ìsula.

Su Gregu bizantinu

A s'imbesse de su germànicu, su superstratu grecu-bizantinu at lassadu orminas de dura in s'ìsula, chi pertocant s'edade bizantina, longa e istentosa, dae su de VI a su de X sèculos. S'imperadore Giustinianu, forsis cramadu dae Goda, chi si fiat proclamadu a perisse re de Sardigna, aiat detzisu de intervènnere e aiat imbiadu in s'ìsula un'esèrtzitu ghiadu dae su generale Belisàriu acostagiadu dae su duca Cirillu.

Su Pisanu medievale

S'Islam at istesiadu s'ìsula dae Bisàntziu e, cando non bi fiat ghia pòlìtica, amministrativa e militare, tando sunt nàschidos is bator giudicados o rennos indipendentes de Càralis, Arborea, Gaddura e Turres. Moende dae su printzìpiu de s'annu Milli est cumentzada sa penetratzione cummertziale e polìtica de Gènova e de Pisa in Sardigna, a sa cale si depet s'introdutzione de tèrmines linguìsticos mescamente pisanos medievales.

Su Catalanu

In su 1323 un'ispeditzione ghiada dae s'infante Alfonso, figiu de Giàime II de Aragona, fiat lòmpida in Sardigna. S'avenimentu podet èssere cunsideradu su cumentzu de unu perìodu nou de s'istòria sarda chi bidet s'ìsula, finas a su 1718, sugeta - a manera belle che sighida - a primu a su poderiu catalanu-aragonesu e a pustis a cuddu ispagnolu.

Su Castillianu

Pro su chi pertocat s'ispagnolu, o mègius su castillianu impitadu comente limba ufitziale de sa Corona de Ispagna, s'impreu suo at trigadu a s'ispainare in s'ìsula, mescamente in cuddas zonas in ue si fiat isparghende su catalanu.

S' Italianu

S'influèntzia italiana at a èssere atziva a pustis de su 1718, cando sa Sardigna est passada a is Piemontesos e de sighidu est bènnida a fàghere parte de s'Istadu italianu o, mègius, de su grupu unitàriu, dae su puntu de bista petzi polìticu e amministrativu, de s'"Italia de is natziones".